Er wordt wel eens gezegd; een intranet ontwikkelen is als met een bedrijf naar de psycholoog gaan: Je legt het management en de werknemers op de sofa, laat ze praten, onderwerpt ze aan zelfanalyse en dan komen er allemaal interessante dingen naar boven; denk aan inefficiënte maar ingesleten gewoontes, slechte onderlinge communicatie en samenwerking, en allerhande behoeftes (zoals aan betekenisvol zakendoen, zich in een sneller tempo willen ontwikkelen en vernieuwen). En al dit zelfonderzoek leidt, met de juiste begeleiding en de juiste middelen, tot nieuwe inzichten en met een beetje geluk tot wat meer transparantie in de organisatie.
Wanneer is een psychiater/coach succesvol? Wanneer de coachee een bepaalde mate van zelfinzicht realiseert en met de aangereikte tools zijn vooraf bepaalde doelstellingen gehaald heeft!
Wanneer is een intranet succesvol? Als eerste natuurlijk het succesvol uitrollen van de IT gerelateerde componenten, na een grondige business- en user analyse moet duidelijk geworden zijn waar het bedrijf behoefte aan heeft, en welke componenten op welke manier worden uitgerold. Vervolgens is het succes afhankelijk van de mate waarin de gebruikers getraind zijn om de dingen te doen die ze willen doen, het niveau van support en de helderheid rondom regels en vrijheden binnen het systeem.
Maar dan begint het pas! Om de nieuw verworven tools ook succesvol te gebruiken moeten er een aantal individuele en organisatorische cultuurveranderingen plaatsvinden. Maar werkt dat wel? Hoeveel succesvolle cultuurveranderingen ken jij?
En dan liggen we dus weer op die sofa, want willen we wel echt veranderen? Of is het een opgelegde wens? Waarom is veranderen zo moeilijk?
Er wordt vaak redelijk vanzelfsprekend gesproken van ‘en dan moet er dus een cultuurverandering plaatsvinden’. Maar een bedrijfscultuur zit op vele manieren verankerd in een bedrijf.
Een belangrijke peiler voor succes is de verantwoordelijkheid die de individuele werknemer neemt in zijn dagelijkse werkzaamheden! Vooral bij de zogenaamde ‘information workers’ vind er een ontwikkeling plaats waarin de werknemer zich meer en meer opstelt als zelfstandig ondernemer die zelf verantwoordelijkheden neemt en zijn eigen tools kiest om zijn doelen te bereiken. In de nieuwe organisatie wordt er niet meer passief gewacht tot er een van bovenaf gedefinieerde missie langzaam in de vorm van opdrachten en taken bij een bepaalde afdeling is terecht gekomen (of niet, soms wordt er bij bedrijven jarenlang inefficiënt en zonder enig besef van doel en nut ‘gewoon gewerkt’, de onvrede en frustratie van een zwaar psychiatrische patiënt is hier niets bij vergeleken).
Het nemen van eigen verantwoordelijkheid is de eerste stap in de filosofie van Het Nieuwe Werken, als omslagpunt wordt vaak de nieuw ingerichte kantoor omgeving genoemd, met al zijn nieuwe digitale middelen om overal bereikbaar te zijn, maar wat daar aan vooraf gaat is een enthousiasme voor de (gezamenlijk) gestelde doelen, en een daarbij behorende hernieuwde verantwoordelijkheid om de zaken in eigen hand te nemen.
Wanneer het enthousiasme ontbreekt, is de vereiste cultuurverandering gedoemd te mislukken. En kunnen we met z’n allen opnieuw naar de psychiater.
2 reacties
Comments feed for this article
19/09/2008 bij 8:46 am
Katja le Clercq
Hoi Niek, leuke analogie.
Als de individu of het team ondersteuning zoekt van een coach/therapeut is de aanleiding meestal een probleem of een belemmering om een bepaald doel te bereiken. Wanneer het gesprek ter voorbereiding van de ontwikkeling van een intranet begint, wordt dat toch meestal geinitieerd vanuit ‘de organisatie’ en haar behoeftes.
Het is de taak van de coach bij de formulering van het doel de client of het team bewust te maken van de huidige situatie: hoe kan het dat het ‘probleem”nog steeds bestaat, wat levert de huidige (niet effectieve) werkwijze op? Binnen bedrijfsculturen heb je altijd te maken met ongeschreven wetten en regels die je maar moeilijk boven tafel krijgt. Ik ben geen bedrijfskundige, maar ik kan me voorstellen dat de doelen die het middel intranet uiteindelijk dient, voor de groepen gebruikers helder moeten worden, vervolgens erkend en aanvaard voordat ze geadopteerd kunnen worden. En daar is tijd en aandacht voor nodig.
Je roept de individuele gebruiker op om verantwoordelijkheid te nemen. Verantwoordelijkheid waarvoor? Voor het dragen van de nieuwe werkwijze? Je hebt te maken met autonome gebruikers die bewegen binnen een bepaalde context en een bepaald systeem. De individu heeft andere belangen dan de groep. Eigenlijk doe je een beroep op het gemeenschapsbewustzijn van de individu dat deel uitmaakt van het systeem en zich daar verantwoordelijk voor moet voelen. En juist aan dat verantwoordelijkheidsgevoel lijkt het de mens meer en meer te ontbreken.
Een voorwaarde voor succes van een nieuw intranet in termen van acceptatie en adoptie is mi dat je de geheimen van de groep blootlegt. Dat je verantwoordelijkheid aan de mensen geeft bij de ontwikkeling in plaats van er een beroep op te doen als het er eenmaal staat. EEn intranet is nogmaals een middel geen doel. Een intranet impliceert autonomie binnen een systeem. En het intranet kan bijdragen aan de ontwikkeling van de groep tot een stimulerend en uitdagend gezelgschap. En weet dat tot nog toe de meeste groepen ver onder hun potentie presteren.
Het is tijd om binnenkort een borrel te drinken en hierover verder te praten!
29/09/2008 bij 4:03 pm
Nicole Smits
Hi Kat, met het meeste wat je zegt ben ik het eens hoor, ik wil op je volgende uitspraak nog wel even in gaan:
“je roept de individuele gebruiker op om verantwoordelijkheid te nemen. Verantwoordelijkheid waarvoor? Voor het dragen van de nieuwe werkwijze?”
Ik heb het niet eens zozeer over de individuele gebruiker (in de context van de gebruiker van het systeem, in dit geval het intranet) maar over de werknemer. De werknemer (met name de kenniswerker) zal meer en meer als zelfstandig ondernemer bepaalde keuzes maken over hoe hij het beste zijn werk wil en kan doen. En juist deze ontwikkeling zie ik als een key factor voor het succesvol zijn van een intranet waarbij meer kennisdeling en betere samenwerking centaal staan. De werknemer zal zelf de voordelen moeten zien, een bedrijf met een cultuur waarbij het niet vanzelfsprekend is dat de individuele werknemers vanuit deze gedachtengang hun werk te doen is mi niet optimaal voor een dergelijke verandering, en zal dus snel weer op de sofa liggen 😉